หากจะพูดถึงผลไม้ที่มีคนชอบมากเป็นอันดับต้น ๆ ทว่าก็มีคนเกลียดมากไม่แพ้กัน หลายคนต้องยกให้ทุเรียน ผลไม้ที่มีรสชาติหวาน มัน อร่อยถูกปากคนส่วนใหญ่ แต่กลับมีกลิ่นรุนแรง แถมหนามแหลมคม จนทำให้หลายคนต้องร้องหยี ซึ่งมีตำแหน่งเป็นถึงราชาแห่งผลไม้แน่ ๆ โดยในวันนี้เราจะมองข้ามกลิ่นอันไม่พึงประสงค์ของทุเรียนไป แต่จะมาโฟกัสและทำความเข้าใจถึงประวัติความเป็นมา ประโยชน์ และวิธีการปลูกทุเรียนแบบไม่ยากกัน เอาเป็นว่าถ้าอยากรู้ว่าทุเรียนจะมีเรื่องราวน่าสนใจอะไรบ้าง ตามมาดูไปพร้อม ๆ กันเลยค่ะ
ประวัติทุเรียน ทุเรียน ภาษาอังกฤษคือ Durion มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Durio zibethenus Linn. จัดอยู่ในวงศ์ฝ้ายหรือวงศ์ชบา (Malvaceae) แม้ว่าจะมีนักอนุกรมวิธานบางส่วนจัดให้อยู่ในวงศ์ทุเรียน (Bombacaceae) ก็ตาม โดยทุเรียนเป็นผลไม้ขึ้นชื่อในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีแหล่งกำเนิดมาจากเกาะสุมาตรา ซึ่งด้วยกลิ่นที่รุนแรงและหนามแข็ง ๆ รอบตัว ทำให้ใคร ๆ ต่างก็ยกย่องให้ทุเรียนเป็นราชาแห่งผลไม้
โดยในส่วนของประเทศไทย มีบันทึกจากฝั่งฝรั่งเศสระบุว่าคนไทยรู้จักทุเรียนกันมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ในช่วงแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแล้ว ซึ่งในสมัยนั้นคนไทยเราเรียกทุเรียนว่า ทูลเรียน (Tourrion) ส่วนหลักฐานการนำทุเรียนเข้ามาสู่ประเทศนั้นยังไม่พบข้อมูลแน่ชัด
ต่อมาในปี พ.ศ. 2492 พระยาแพทย์พงศาวิสุทธาธิบดี (สุ่น สุนทรเวช) ก็ได้เล่าว่าไทยเรามีการแพร่ขยายและกระจายพันธุ์ของทุเรียน จนพัฒนาไปสู่การขยายพันธุ์และปรับปรุงสายพันธุ์ จนทำให้มีทุเรียนหลากหลายสายพันธุ์มาจนถึงทุกวันนี้
วิธีปลูกทุเรียนปลูกทุเรียนในกระถาง สำหรับคนที่อยากจะลองปลูกทุเรียนในกระถางไว้ที่บ้านสักต้น ก็สามารถทำได้ แถมยังมีข้อดีเยอะเลย เพราะนอกจากจะควบคุมคุณภาพ รสชาติ และการเกิดโรคได้ง่ายกว่าการปลูกลงดินแล้ว ยังใช้พื้นที่น้อยกว่า ให้ผลผลิตเร็ว แถมยังใช้กับการปลูกผลไม้อื่น ๆ ในกระถางได้ด้วย โดยนำกิ่งพันธุ์ทุเรียน จะเป็นกิ่งตอน กิ่งเสียบยอด หรือกิ่งทาบ ที่มีใบแก่เท่านั้น และกิ่งมีอายุอย่างน้อย 1 ปี นำมาตัดถุงชำออก และเอาดินออกประมาณ 1 ใน 4 จากนั้นนำดินดำหรือหน้าดิน 1 ส่วน แกลบดิน 2 ส่วน และมูลวัวหรือมูลควาย 1 ส่วน มาคลุกเคล้าให้เข้ากันใส่ลงในกระถางโดยเหลือไว้ประมาณ 3 นิ้ว แล้วนำต้นทุเรียนมาปลูก พร้อมปักไม้ผูกเชือกกับลำต้นกันโยก เสร็จแล้วให้รดน้ำทันที และนำวัสดุมาคลุมหน้าดินเพื่อรักษาความชื้น ได้แก่ หญ้าแห้ง ใบไม้แห้ง กาแฟบด หรือมูลสัตว์ ทั้งแนะนำให้ปลูกต้นเย็น เพราะหากเป็นต้นเช้าต้นไม้จะเหี่ยว ระยะแรกรดเฉพาะบริเวณโคนต้นในตอนเช้าอย่างสม่ำเสมอ ใช้เวลาประมาณ 1-2 เดือน ก็จะเริ่มแตกใบอ่อน หากเป็นช่วงหน้าฝนหรือมีความชื้นให้นำวัสดุคลุมหน้าดินออกเพื่อป้องกันโคนและรากเน่า
การใส่ปุ๋ยบำรุงขึ้นอยู่กับช่วงของการเจริญเติบโต โดยเน้นดูที่ธาตุอาหารเป็นหลัก โดยเฉพาะในช่วง 2 ปีแรก ตั้งแต่เตรียมหลุมปลูก ในช่วงนี้ใช้ปุ๋ยอินทรีย์หรือปุ๋ยคอก ไม่จำเป็นต้องใช้ปุ๋ยเคมี แต่หากเข้าสู่ช่วงแตกกิ่งใบให้เน้นไนโตรเจน เมื่อใกล้ช่วงออกดอกให้ลดไนโตรเจนลง เพื่อหยุดการแตกกิ่งใบ แล้วมาเน้นปุ๋ยที่มีฟอสเฟตหรือโปแตสเซียมสูงแทน เพื่อเร่งดอก หลังจากติดผลแล้วและต้องการเร่งการเจริญเติบโตของผล ให้ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ หลังจากติดผลแล้ว 5-6 สัปดาห์ ระหว่างนี้ก็ควรหมั่นกำจัดวัชพืชที่จะมาแย่งสารอาหารจากต้นทุเรียนด้วย
ปลูกทุเรียนลงดิน ก่อนจะลงมือปลูกทุเรียน เราควรเลือกพื้นที่ปลูกที่มีอุณหภูมิประมาณ 25-30 องศาเซลเซียส และความชื้นประมาณ 75-85% ก่อน ส่วนดินที่ใช้ปลูกควรเลือกเป็นดินร่วน ดินร่วนปนทราย หรือดินเหนียวปนทราย ซึ่งต้องระบายน้ำได้ดี มีหน้าดินลึก และมีแหล่งน้ำเพียงพอ อีกทั้งยังต้องเลือกต้นพันธุ์ที่สมบูรณ์ แข็งแรง และไม่มีโรค
จากนั้นก็เริ่มเตรียมการปลูก โดยควรปลูกในช่วงมีนาคม-เมษายน ถ้าหากสามารถจัดการระบบให้น้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ถ้าหากยังดูแลเรื่องน้ำได้ไม่ดีพอ ก็ควรปลูกช่วงต้นฤดูฝน โดยการเตรียมการขั้นแรกให้ปรับพื้นที่ให้ราบ ขุดตอ ขุดรากไม้เก่าออก เสร็จแล้วก็กำหนดระยะห่างระหว่างต้นให้ห่างกันด้านละ 9 เมตร จากนั้นวางแนวและปักไม้ตามระยะที่กำหนด แล้วขุดหลุมปลูกต่อ โดยสามารถเลือกปลูกได้ 2 วิธี คือ
1. วิธีขุดหลุมปลูก
หลังจากขุดหลุมและผสมปุ๋ยเรียบร้อย นำถุงต้นกล้าที่แข็งแรงมาตัดก้นถุง แล้ววางไว้กลางหลุม จากนั้นใช้มีดกรีดถุงพลาสติก แล้วนำถุงออก เสร็จแล้วก็กลบดินและปักไม้หลักลงข้างต้น พร้อมทั้งผูกเชือกยึดไว้กันลมพัด แล้วรดน้ำให้โชก พร้อมทั้งทำร่มเงาให้ต้นทุเรียนด้วย
2. วิธีปลูกแบบไม่ขุดหลุม
โรยปุ๋ยรอบ ๆ ตำแหน่งที่จะปลูก จากนั้นนำต้นกล้ามาวาง โดยฉีกถุงพลาสติกออกให้หมด แล้วขุดดินข้าง ๆ ขึ้นมากลบ ระวังอย่ากลบสูงจนถึงรอยเสียบยอดหรือรอยทาบ จากนั้นก็รดน้ำ พร้อมทำร่มเงาให้ต้นเหมือนกันกับวิธีปลูกแบบขุดหลุม
ในส่วนของการปลูกด้วยการเพาะเมล็ด ปัจจุบันไม่นิยมปลูกต้นทุเรียนด้วยการเพาะเมล็ดโดยตรงสักเท่าไร เพราะจะทำให้ได้ผลที่มีลักษณะไม่คงที่ โดยคนส่วนใหญ่มักจะนำวิธีการเพาะเมล็ดไปใช้ในการขยายพันธุ์ เพื่อทำเป็นต้นตอ จากนั้นก็เสียบยอดและทาบกิ่งแทน ทว่านอกจากจะขยายพันธุ์ทุเรียนด้วยการเพาะเมล็ดแล้วเสียบยอดแล้ว เรายังสามารถขยายพันธุ์ด้วยการตอนกิ่งได้ด้วย แม้ว่าวิธีนี้จะไม่ค่อยเป็นที่นิยมสักเท่าไรก็ตาม
ปลูกทุเรียน ดูแลอย่างไร ? ทุเรียนเป็นต้นไม้ที่ต้องดูและใส่ใจค่อนข้างมากกว่าจะออกผล ซึ่งเราต้องหมั่นตรวจเช็กให้ต้นมีสภาพสมบูรณ์ ไม่เสื่อมโทรม ไม่มีใบเหลือง และไม่มีแมลงหรือศัตรูพืชรบกวน โดยแมลงและศัตรูพืชที่พบได้บ่อยในต้นทุเรียน ได้แก่ เพลี้ยไก่แจ้ เพลี้ยไฟ เพลี้ยจั๊กจั่นฝอย เพลี้ยแป้ง ไรแดง หนอนเจาะผล หนอนเจาะเมล็ดทุเรียน และหนอนด้วงหนวดยาว
ซึ่งวิธีการจะกำจัดแมลงและศัตรูพืชพวกนี้ ก็สามารถทำได้ด้วยการนำแมลงและหนอนทิ้ง ตัดผลที่ไม่สมบูรณ์หรือถูกทำลายออก ฉีดพ่นน้ำให้แมลงหลุด หรือถ้าหากมีแมลงหรือศัตรูพืชมากเกินไป อาจจะใช้การฉีดสารฆ่าแมลงเข้าช่วยก็ได้
อย่างไรก็ตามอย่าลืมกำจัดวัชพืชด้วยการตัดวัชพืชออกทุก ๆ 2 เดือน พร้อมทั้งใส่ปุ๋ยเป็นประจำ รดน้ำสม่ำเสมอในทุก ๆ 3 วัน และหมั่นดูแลป้องกันโรค เช่น โรคใบไหม้ โรคใบติด โรคจากเชื้อราไฟทอปธอร่า และโรคราสีชมพู ไม่ให้มาทำร้ายต้นทุเรียนของเราด้วย
ที่มา : kapook
